دانلود مقاله ادبیات کتیبه ای(بازنگری بر کتیبه اشکانی سرپل ذهاب)

مقاله ادبیات کتیبه ای در خصوص کتیبه‌ ای از دوره پارتی است که در شهرستان سرپل ذهاب در استان کرمانشاه قرار دارد. این نقش برجسته پارتی دونفر را تصویر کرده است که در دو گوشه این نقش برجسته دو کتیبه نوشته شده است. کتیبه سمت راست به سبب فرسایش چندان قابل قرائت تازه‌ای نیست؛ اما کتیبه سمت چپ پیش از این قرائت دیگری، یعنی گودرز پسر گیو، شده بود. نگارنده بر اساس مشاهده نزدیک و قالب‌گیری به قرائت دیگری، یعنی گودرز پسر اردوان، رسیده است که در این مقاله بدان پرداخته شده است.

توضیحات مقاله ادبیات کتیبه ای:

نقوش برجسته به عنوان یکی از مهمترین مدارک باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان و هنرشناسان قرار گرفته اند. اهمیت این آثار در مواقعی بیشتر بر ما آشکار می گردد که با مطالعه آنها برخی حوادث و حقایق تاریخی برای ما مشخص گردد.

یکی از این نقوش که دارای اهمیت ویژه ای است, نقش برجسته اشکانی سرپل ذهاب است. این نقش برجسته از حدود یکصد و پنجاه سال قبل در نوشته های مورخان و باستان شناسان مورد اشاره قرار گرفت و نظرات متعددی در مورد آن ارایه گردید.

این نقش برجسته در دوران پادشاهی گودرز دوم اشکانی حجاری گردیده است, اما وجود چند ابهام و تحلیل در مورد این اثر مشکلاتی را به وجود آورده است. از سوی دیگر, علی رغم اهمیت تاریخی این اثر ارزشمند, متاسفانه تاکنون به صورت شایسته ای بدان پرداخته نشده و به طور صحیحی معرفی نگردیده است.

در مقاله ادبیات کتیبه ای ضمن بررسی دیدگاههای پراکنده و مختلف پژوهشگران حوزه تاریخ, باستان شناسی و زبان شناسی, سعی گردیده است تا جایگاه شایسته این نقش برجسته به عنوان یکی از مهمترین اسناد بر جای مانده از دوران اشکانی مشخص گردد تا از ورای آن بتوان بر برخی از حوادث تاریخی مهر صحه نهاد.

معرفی شهرستان سرپل ذهاب:

شهرستان سرپل ذهاب با مساحتي بالغ بر 1271 كيلو متر در 45 درجه و 52 دقيقه طول شرقي و 34 درجه و 24 درجه عرض جغرافيايي در غرب كشور جمهوري اسلامي ايران و منتهي اليه شيب ارتفاعات زاگرس بر سر راه بين المللي تهران – بغداد موسوم به جاده كربلا با قدمتي بالغ بر 2800 سال قبل ازميلاد حضرت مسيح (ع) با فاصله 665 كيلومتري از تهران واقع گرديده است و از شهرستانهاي مرزي و باستاني و زر خيز استان كرمانشاه مي باشد.

قدمت آن بر اساس مطالعه آثار باستاني و كتيبه هاي آن از قبيل كتيبه و سنگ نوشته آنوباني ني پادشاه لولوبي ها كه در ضلع شمال شرقي كه بر سينه رشته كوه هميشه استوار زاگرس حك شده كه يكي از قديمي ترين و به عبارتي اولين هنر معماري روسنگ آسيا بشمار مي رود و نيزدكان داوود، طاق گرا و دهها اثر باستاني و تاريخي ديگر قابل دستيابي و استخراج است.

بازنگری بر کتیبه اشکانی سرپل ذهاب:

اين  شهرستان از شمال به شهرستان جوانرود، از غرب به شهرستان قصرشيرين و كشور عراق، از شرق به شهرستان اسلام آباد و از جنوب به شهرستان گيلان غرب محدود شده است. ارتفاع متوسط شهرستان از سطح دريا 550 متر بوده و در يك تغيير ناگهاني ارتفاع نسبت به شرق شهرستان در فاصله بطول كمتر از 10 كيلو متر پس از طي گردنه پاطاق به بيش از1000 متر ميرسد كه اين خود باعث ايجاد  طبيعتي بسيار جذاب، دلپذير و كاملاً متفاوت با اقليم سر زمينهاي قرار گرفته بر روي ارتفاعات مذكور  شده است.

علاوه بر آن، اين امر باعث ايجاد جريانهاي آب سطحي و تغذيه سفره هاي زيرزميني دشتهاي حاصلخيز اين شهرستان گرديده كه نعمتي بس عظيم و حياتي است و در كمتر مكاني از عالم هستي شاهد آن مي باشيم.

این شهرستان در جلگه اي نسبتاً وسيع كه اطراف آن را ارتفاعات و تپه ماهور هايی احاطه كرده قرار گرفته است كه باعث ایجاد دشتهاي مستعد و  حاصلخيز دشت ذهاب، قلعه شاهين، دیره، ریخک و… شده كه به نوبه خود به لحاظ دارا بودن رودخانه ها، سرابها و چشمه سارهاي متعدد و فراواني از جمله رودخانه الوند، دله شير، هواسان، جگيران، كلم كبود و سراب ماراو، گلو دره، پيران، سرابگرم، قره بلاغ، قلعه شاهين، ماميشان و … منحصر به فرد مي باشد .