دانلود کتاب شرح بیست باب ملامظفر

کتاب شرح بیست باب ملامظفر، رساله کوتاهی در گاهشماری و محاسبه و تدوین تقویم و احکام نجوم و اختیارات. این رساله را مختصر در معرفت تقویم یا رساله در معرفت تقویم نیز خوانده‌اند و بیرجندی آن را در ۸۸۳ نگاشته است. شرح بیست باب،نظام الدین عبدالعلی بن محمد بیرجندی(مستوفی924ﻫ ق) که حکیم و منجم معروف قرن خود بوده است این کتاب از مهمترین کتب نجومی درباره‌ی تقویم رقمی و علم نجومی است که برتبحّر مؤلّف آن دلالت می‌کند برای شاه عباس تدوین نموده و شیخ بهایی در پشت کاب تفریضی مشتمل بر تمجید از شرح و شارع در سال1023ﻫ ق نوشته است و در سال  1298ﻫ ق در قمک چاپ سنگی شده است و به بیست باب ملامظفر معروف است.

فهرست مطالب کتاب شرح بیست باب ملامظفر :

• صورت و اربعه اضلاع
• در خوانهای کواکب
• در ارقام بروج و کواکب و نجوم
• در طبایع کواکب سبعه
• در طبایع بروج چشم سرطان
• در قوم ایام
• در معرفت کواکب
• در هبوط کواکب
• در بیان درجات شرف
• صورت دب اکبر
• صورت تنیّن
• صورت فلکی
• صورت ذات الکرسی
• سیزده همین صورت فلکی و کواکب
• صورت فلکی اسد
• صورت فلکی عقرب
• صورت فلکی قوس
• صورت فلکی جدی
• صورت فلکی سنبله
• صورت فلکی میزان
• صورت فلکی حوت
• صوره کلب اکبر العذاری
• صوره ارنب
• صوره کلب اصغر
• صوره سفینه
• صوره فنطورس
• صوره سبع
• صوره مجمره
• صوره غراب
• صوره شجاع
• صوره حوت جنوبی
• در حدود کواکب
• حالات قمر در انتقال
• در حالات قمر
• در معرفت منازل قمر و ساعات بست منازل قمر
• در معرفت و ساعات قمر
• در باب وقت نماز عصر
• در معرفت اوقات و صلوات و قبله
• در باب وقت نماز پیشین
• در باب حجامت کردن
• در باب ختنه کردن
• در باب حمام رفتن
• در باب دیدن ملوک
• در باب منسوبات کواکب (زحل، شمس، مریخ، زهره، عطارد، میزان، حود و…)
• اهل حساب و نجوم اعداد بجهت سهولت و اختصار با ارقام حروف بیست و هشتگانه…

ملامظفر گنابادی:

نام اصلی‌اش محمد قاسم بودهو به نام پدرش ملامظفر(گاهنامه سال1307)در گناباد متولد شده و معاصر شاه عباس بزرگ صفوی و از مشاهیر و دانشمندان مشهور علم ریاضی،نجوم و حکمت قدیم بود.وی باشیخ بهایی معاصر بوده است با دو پسرش به نامهای محمد تقی و میرزا شفیع و هم چنین ملا جلال الدین محمد یزدی از منجمان دربار شاه عباس اول بوده اند.دز سیاحت نامه شاردن آمده است که:

((همه اختر شماران و منجمین ایرانی دست کم بزرگ آنان از ایالات خراسان از بلده کوچک گناباد ازیک خانواده مشهوری که اختر شماران بزرگی از آن برخاسته اند، بودند دانشمندان فلکی ایران طی شش هفت قرن اخیر همگی ازسرزمین خراسان بوده اند.تکراری و شاهنامه جزء اختر شمارانی که در گناباد زاییده و پرورش یافته باشند کسی دیگر را به خدمت نمی پذیرند.در بلده ی مزبور یک مدرسه هیئت و نجوم وجود دارد.(این مدرسه با نام مدرسه نجومیه هم اکنون در جنب مسجد جامع شهر وجود دارد.و در زمره ی آثار میراث فرهنگی است.)

استادان علوم فلکیفرزندان خود را از تمام اکناف و اطراف ایران برای آموزش به آنجا اعزام میدارند و مدعی هستند که موجبات توسعه،ترقّی علوم فلکی در خراسان همان صفای زیاد و خشکی بیش از حد آن سامان است.دانشوران خراسان تاریخ وفاتش را سال(1071ﻫ ق)ذکر کرده و درسال

1030ﻫ ق ملا مظفر از احوال کواکب و ضعف حال مشتری و بودن مریخ دربرج عقرب استنباط کرد که یکی از علمای بزرگ زمان خواهد مرد و شکستی بر مذهب وارد خواهد شد و خبر مرگ شیخ بهاءالدین عاملی داد و اتفاقاً همان طور هم شد و این پیشگویی را از کتاب تنبیهات او نقل کرده اند.))

تألیفات ملامظفر:

1-تنبیهات المنجمین:مشتمل بر یک مقدمه و شش باب و خاتمه است.در دهم صفر سال1024ﻫ ق خاتمه یافت در احکام نجومی برای شاه تألبف کرده و در سال  1284ﻫ ق چاپ سنگی شده است.( و اعیان الشیعه و ریحانة الادب)این کتاب به صورت خطی در کتابخانه ملا محمد علی خوانساری در نجف موجود است.(الذریعه).

2-منتخب التنبیهات،که خلاصه تنبیهات منجّمین می باشد در اول این کتاب نام و نسب خود را ذکر نموده موجود است.(الذریعه) این کتاب در کتابخانه ی حاج علی نجف آبادی که وقف حسینیه ی تستریه نجف اشرف نموده است.

3-حاتمیّه،در بیان خطّ نصف النّهار و معرفت سمت قبله و به همین جهت آن را قبله الافاق گویند و آن را به نام خواجه ناصر الدولۀ والد حاتم بیک که از اکابر و ارکان دولت و وزیر شاه عباس بوده تألیف نموده است(ریحانة الادب،دایرة المعارف اسلامیه)