دانلود کتاب گنج دانش جغرافیایی شهرهای ایران اثر محمدتقی خان حکیم

یکی ازکتابهای مهم چاپ شده در سالهای 1328 تا 1332، کتاب گنج دانش جغرافیایی شهرهای ایران است که در دایره جغرافیایی ستاد ارتش و به همت محمدتقی خان حکیم تهیه شده است و در بردارنده اطلاعاتی درباره شهرستانها، بخشها، دهستانها، و آبادیها به ترتیب حروف الفباست. این مجموعه شامل اطلاعات جزئی، نقشه‌های دقیق و… است؛ البته پاره‌ای تناقضها در اطلاعات داده شده از اهمیت، دقت، و شمول این مجموعه نکاسته است. مبنای تقسیم‌بندی دراین کتابها براساس تقسیمات کشوری مصوب نوزدهم دی 1316 مجلس شورای ملی است.

کتاب گنج دانش جغرافیایی شهرهای ایران:

در باب جغرافیای تاریخی، تعریف خاصی وجود ندارد ولی آنچه از گفته محققان تاریخ و جغرافیا برمی آید، جغرافیای تاریخی عبارت از علمی است که تاثیر محیط جغرافیایی را بر وقایع تاریخی، سیر تکامل دولتها و تغییرات مرزیشان و تاریخ اکتشافات جغرافیایی را بیان می کند.

به عبارت دیگر جغرافیای تاریخی شامل بازسازی محیط های گذشته به شیوه بررسی سلسله وقایع در یک زمان یا ارزیابی آنها با توجه به تحولات گذشته است. جغرافیای تاریخی ایران بررسی تاریخی جغرافیای سرزمین ایران می‌باشد.

نقشهٔ ایران در سال ۱۱۲۶ خورشیدی توسط رضا امانوئل بوئن جغرافی‌دان و نقشه‌کش بریتانیایی ترسیم شده‌است، این نقشه که وسعت و محدوده پادشاهی دودمان افشاریه را نمایش می‌دهد علاوه بر نشان دادن نام خلیج فارس، اسامی بسیاری از مناطق، شهرها، دریاچه‌ها و دریاهای آن زمان از ایران را نیز در برگرفته‌است. این نقشه از کشور ایران در سال ۱۷۴۷ (میلادی) برابر با ۱۱۲۶ خورشیدی و ۱۱۶۰ قمری و در زمان سلسله افشاریان رسم شده‌است.

جغرافیای تاریخی:

نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه که به وسیله آدولف اشتیلر ترسیم شد. جغرافیای تاریخی، رشته‌ای از جغرافیاست که اوضاع طبیعی، اقتصادی، انسانی و سیاسی را با توجه به گذر تاریخی بررسی می‌کند.

جغرافیای تاریخی؛ تغییرات جغرافیایی را در بستر زمان و در بخشی از سیاره زمین مورد بررسی قرار می دهد. غرب ایران با داشتن موقعیت طبیعی خاص خود و وجود رودخانه های دائمی و پر آب جایگاه مناسبی برای شاهان ساسانی بوده است.

دشت های حاصلخیز این منطقه استعداد شکل گیری و توسعه روبه رشد را دارا بوده است. وجود آب و خاک و موقعیت استراتژیک منطقه باعث پیدایش تمدنهای کهن در اعصار مختلف تاریخ در منطقه غرب ایران شده است.

به دلیل سیاستهای شهرسازی ساسانیان و توجه آنها به آبادانی شهرها، غرب ایران مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفت. با توجه به شهرها و قلاع متعدد، اوضاع اقلیمی و موقعیت بسیار حساس سیاسی و نظامی غرب ایران، این منطقه برای شاهان ساسانی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است و در زمان حکومت ساسانی جمعیت این منطقه روبه افزایش نهاد و شهرسازی و شهر نشینی در این منطقه رونق یافت. نگارندگان کتاب گنج دانش جغرافیایی شهرهای ایران سعی دارند تا با تکیه بر منابع تاریخی و با روش توصیفی تحلیلی به بررسی جغرافیای تاریخی شهرهای غرب ایران در دوره ساسانیان بپردازند.